Kimse tarafından bilinirliği olmayan bir ürünü ortaya çıkarak, üretimini, yönetim şemasını buluşunu sağlayan ve icat eden kişiye, icat ettiği ürünü veya konuyu belirli süre ile üretimini, kullanılmasını, satmasını, ihraç veya ithal etmesi hakkına sahip olma sürecine Patent denmektedir. Bu hakkın yasal olarak buluş sahibine ait olabilmesi için tescilli belge sahibi olunması gerekmektedir. Patent tescili gerçekleştiren kişi veya şirket, Patentini almış olduğunu ürünün ya da sistemin tüm haklarını almış olmaktadır. Patenti tescillenmiş olan ürün veya buluşun patent sahibi tarafından izni olmaksızın kullanımı, tasarrufu bulunması mümkün değildir. Aksi durumların oluşması halinde buluş sahibinin yasal haklarını kullanabileceği unutulmamalıdır.
Patent koruması içerisine; araçlar, cihazlar, elektrik veya elektronik aletler, üretim sistem ve yönetimi patent korumasına dâhil olmaktadır. Patent icat sahibine, icat etmiş olduğu ürün ile ilgili pazarlama, satış yapma, çoğaltma ve benzerlerinin ortaya çıkmaması için ayrıcalık tanımlamaktadır. Patent koruma altına kesinlikle yazılımlar giremezler.
İcat sahiplerinin, ürün geliştiricilerinin, icatlarını ve ürünlerinin mağdur durumda olmamaları amacıyla Patent haklarının korunması ile ilgili ilk düzenleme 08.06.1995 yılında 4113 sayılı kanuna istinaden Bakanlar Kurulu tarafından 24.06.1995 tarihinde kararlaştırılmış ve 551 sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararname) ile belirtilmiştir. Ancak bu kanun 10.01.2017 tarihinde daha önce verilen kararların birçoğu da içerisinde kalması kaydı ile 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu olarak değiştirilmiştir.
Patent Tescili yaptırmadan önce bilmeniz ve uymanız gereken bazı hususlar bulunmaktadır;
Yeni; Patenti alınmak istenen ürün için 1 yıl boyunca TÜRKPATENT Kurumu tarafından incelemesi gerçekleştirileceğinden ötürü, piyasa da bilinen bir ürün olmaması, icadın yeni olması gerekmektedir. Piyasada bilinirliğe sahip olan hiçbir ürün için patent almanız mümkün değildir.
Sanayide kullanılabilirliği; Patent alınmak istenilen ürünün kullanım alanının olması ve sanayiye de uygulanabilir olması gerekmektedir.
Sanayi de kullanılabilirliğini şu şekilde özetleyebiliriz; İcadınız ile ilgili üretim tekniğini veya sistemi geliştirilebiliyor ve bu icadı daha ileriye taşıyabiliyorsa “Mevcut teknolojisi ile 100 adet üretim yapan bir makineyi geliştirerek 1.000 adet üretim yapabilen bir makine haline getirme” durumunu yapabilen. Bilinen durumundan daha iyi duruma gelmesine uygun olması gerekmektedir.
Patent Alınması Mümkün Olmayanlar
Matematiksel olarak geliştirilen teoriler, keşifler ve bilimsel teoriler.
Mevcut olan oyunlarla alakalı geliştirilen planlar, metotlar veya kurallar.
Edebi, sanat eserleri fikir hakları.
Bilgisayar ortamındaki yazılımlar
Cerrahi yöntemler veya metotlar
Kamunun düzenine aykırı veya genel ahlaka aykırı eserler.
Biyolojik olarak geliştirilen havan veya bitki yetiştirme yöntemleri için Patent alınamamaktadır.
Patent; Tescilini almış kişi veya kuruma belirli sürelerle verilmektedir. Bu sürenin tamamlanmasının ardından ürün üzerindeki patent hakları kaybedilir ve ürün kamuya mal olur.
